در صنعت برق و مخابرات، کیفیت و کارایی سیم و کابل نقش مهمی در انتقال مطمئن انرژی و دادهها دارد. یکی از تجهیزات کلیدی در فرایند تولید انواع کابل، دستگاه تابنده است. این دستگاه با چینش و پیچش منظم رشتهها و هادیها، به افزایش استحکام مکانیکی، انعطافپذیری و بهبود ویژگیهای الکتریکی کابل کمک میکند.
اهمیت دستگاه تابنده نه تنها در بالا بردن کیفیت کابل بلکه در کاهش هزینههای تولید، افزایش سرعت خط تولید و امکان طراحی انواع کابلهای خاص نیز نمود پیدا میکند. بررسی انواع دستگاههای تابنده و شناخت کاربردها و ویژگیهای آنها، به تولیدکنندگان برای انتخاب بهینه و ارتقاء محصولات کمک شایانی خواهد کرد.
دستگاه تابنده سیم و کابل چیست؟
دستگاه تابنده سیم و کابل یکی از تجهیزات کلیدی در صنعت تولید سیم و کابل است که وظیفه اصلی آن تابیدن یا بههم پیچیدن چند رشته سیم یا هادی را بر عهده دارد. این دستگاهها سبب میشوند تا چند سیم مجزا به شکلی منظم و یکنواخت به دور یکدیگر پیچیده شوند و در نتیجه، یک رشته کابلی قویتر، انعطافپذیرتر و با قابلیت انتقال جریان الکتریکی بهتر تولید گردد.
تابیدن سیمها نه تنها به استحکام مکانیکی و دوام کابل کمک میکند، بلکه باعث بهبود خواص الکتریکی و کاهش اثرات تداخلات الکترومغناطیسی میشود. دستگاههای تابنده بر اساس نوع کاربرد و طراحی، شامل انواع مختلفی نظیر دستگاه تابنده لولهای، سیارهای و درام توییستر هستند که هر کدام متناسب با نیازهای خاص در فرآیند تولید کابل مورد استفاده قرار میگیرند.
معرفی انواع ماشینهای تابنده سیم و کابل در صنایع
در صنایع سیم و کابل، به ویژه در تولید کابلهای مخصوص برای استفاده در چاههای آب آشامیدنی (کابلهای غواصی یا SWR)، از تجهیزات متعددی بهره گرفته میشود. یکی از مهمترین این دستگاهها، ماشینهای تابنده هستند که برای پیچش هادیها و رشتههای عایقشده به کار میروند. این تجهیزات در انواع مختلفی تولید میشوند که بر اساس نوع عملکرد و محل تابیدن، میتوان آنها را به سه گروه کلی دستهبندی کرد:
- دستگاههایی که فرایند پیچش در بخش تغذیه یا پیآف آنها انجام میشود
- دستگاههایی که مرحله تاب در نقطه جمعکن یا تیکآپ رخ میدهد
- دستگاههایی که عملیات تاب میان دو بخش پیآف و تیکآپ انجام میگیرد
در دسته ماشینهای تابندهای که عملیات تاب در بخش تغذیه انجام میشود، انواع زیر را میتوان نام برد:
تابنده قفسهای (Cage Strander)
تابنده قفسهای دستگاهی است دارای یک بخش چرخان لولهای که درون آن تعدادی جایگاه برای قرار دادن قرقرهها تعبیه شده است. این جایگاهها بین صفحات دیسکی و با فاصله معین روی محور قرار میگیرند. یکی از انتهای لوله به کمک یک یاتاقان محوری نگهداری میشود و سیستم چرخدندهای برای دوران محور در همین نقطه نصب شده است.
برای پایداری بیشتر دستگاه و افزایش دوام، زیر هر دیسک رولرهای قابل تنظیم تعبیه شده است. صفحهی تابدهی در سمت دیگر لوله نصب شده تا سیمها را در کنار هم نگاه داشته و عملیات تاب را تکمیل کند.
تابنده سیارهای (Planetary Strander)
تابنده سیارهای ماشینی است که قرقرههای آن در گهوارههایی قرار دارند که به صورت معلق در یک قفس دوار نگهداری میشوند. حرکت این گهوارهها به واسطه چرخدندههای خورشیدی و سیارهای تامین میشود و باعث میگردد هنگام پیچیدن رشتهها، تنش پیچشی بر روی کابل به وجود نیاید.
سیمها پس از عبور از محورهای جلویی گهوارهها به صفحه تابده، سپس به قالب فرمدهنده و در نهایت به سیستم کشش و جمعکن هدایت میشوند. این سیستم برای گروهبندیهای با تعداد رشته مضرب شش و سایر تعدادها قابل استفاده است.
تابنده لولهای (Tubular Strander)
تابنده لولهای از جمله سریعترین دستگاههای تاب است که قرقرههای آن در امتداد محور یک لوله فولادی دوار و در گهوارههایی معلق قرار میگیرند. قسمتهایی از لوله بریده شده تا قرارگیری قرقرهها به آسانی انجام شود. سیم اصلی از مرکز لوله عبور میکند و سایر رشتهها از طریق راهنماها در داخل یا خارج لوله هدایت شده و به انتهای لوله میرسند.
در پایان، عملیات تاب توسط صفحهای چرخان که دارای سوراخهای سخت فلزی است، انجام میشود. خروجی کار پس از گذر از قالبی متناسب با قطر کابل، به جمعکن منتقل میگردد. نقطه ضعف عمده این نوع تابنده، طول زیاد ماشین و محدودیت در ابعاد قرقره ورودی است.
کاربرد دستگاههای تابنده در تولید کابل برق
از جمله کاربرد دستگاههای تابنده در تولید کابل برق میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- تابیدن هادیهای مسی یا آلومینیومی
دستگاههای تابنده با مرتبسازی و تابیدن هادیهای نازک، یک هادی مرکزی منسجم و انعطافپذیر ایجاد میکنند که باعث تقویت استحکام، کاهش مقاومت الکتریکی و افزایش قابلیت جریاندهی کابل برق میشود.
2- تنظیم آرایش لایههای مختلف کابل
این ماشینآلات با تابیدن لایههای مختلف هادی و عایق به دور هم، آرایش دقیق کابل را تضمین میکنند؛ این نظم در طراحی، باعث افزایش کارایی، دوام و جلوگیری از آسیبپذیری فیزیکی یا الکتریکی کابل میگردد.
3- افزایش مقاومت کابل در برابر پارگی و خمیدگی
تابندهها رشتهها را طوری دور هم میپیچند که کابل برخلاف فشار و کششهای محیطی مقاومت بیشتری پیدا کند و برای مصارف صنعتی یا دفنشده زیرزمین مناسبتر گردد.
4- کاهش تداخل الکترومغناطیسی
با تابیدن منظم رشتهها، اثرات متقابل مغناطیسی کاهش مییابد و کابل در برابر نویز و تداخلات خارجی مقاومت بالاتری پیدا میکند؛ این مسئله در کابلهای کنترل و مخابرات اهمیت بالایی دارد.
5- تولید انواع کابلهای سفارشی
تابندهها امکان تولید کابل با طرحها و چینشهای خاص را فراهم میکنند؛ این ویژگی امکان ساخت کابلهایی مخصوص شرایط فنی ویژه یا پروژههای خاص صنعتی را به راحتی ممکن ساخته است.
ویژگیهای دستگاه تابنده سیم و کابل
دستگاههای تابنده سیم و کابل با استفاده از فناوریهای پیشرفته و طراحی هوشمند، تحولی بزرگ در صنعت کابلسازی ایجاد کردهاند. این تجهیزات دارای سیستم کنترل دیجیتال و اتوماتیک هستند که امکان تنظیم دقیق سرعت، میزان تاب، و نوع آرایش رشتهها را برای اپراتور فراهم میکند. امکاناتی همچون پایش مداوم کیفیت، سیستم جمعآوری اتوماتیک خطاها، و قابلیت تعویض سریع قرقرهها باعث افزایش بهرهوری و کاهش زمان توقف خط تولید میشوند.
همچنین طراحی ارگونومیک و سیستمهای امنیتی پیشرفته، ایمنی کارکنان را تضمین میکند. دستگاههای پیشرفته اغلب مصرف انرژی کمتری دارند و با انواع مواد و قطرهای گوناگون سازگار هستند. این ویژگیها باعث میشود تا تولیدکنندگان بتوانند کابلهایی با کیفیت بهتر، سرعت بالاتر و هزینه کمتر تولید نمایند.
چگونه بهترین دستگاه تابنده را انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین دستگاه تابنده سیم و کابل نیازمند در نظر گرفتن چندین فاکتور کلیدی است. نخست باید نوع کابلی که قرار است تولید شود و ابعاد مورد نیاز را مشخص کنید، زیرا هر دستگاه مناسب قطر و ساختار خاصی است. ظرفیت تولید، میزان مصرف انرژی، و سازگاری با مواد مصرفی از دیگر ملاکهای مهم بهشمار میروند.
کیفیت ساخت، خدمات پس از فروش، تأمین قطعات یدکی و آسانی کار با دستگاه نیز در انتخاب تاثیرگذار است. بهتر است دستگاهی انتخاب شود که دارای سیستم کنترل هوشمند و امکانات تنظیم و مانیتورینگ آنلاین باشد. همچنین توجه به برند، گارانتی، و تجربیات دیگر تولیدکنندگان میتواند به انتخابی مطمئنتر منجر شود. بررسی نمونههای تولیدشده توسط هر دستگاه و بازدید میدانی از کارخانهها، تصمیمگیری را دقیقتر خواهد کرد.
نتیجهگیری
بدون شک دستگاه تابنده سیم و کابل نقشی غیرقابل جایگزین در صنعت کابلسازی ایفا میکنند. این ماشینآلات با بهبود ساختار داخلی کابل، موجب افزایش عمر مفید و قابلیت اطمینان محصولات میشوند. همچنین استفاده صحیح و انتخاب مدل مناسب دستگاه تابنده میتواند به کاهش اتلاف مواد، کاهش هزینههای نگهداری و ارتقاء سطح کیفی کابلهای تولیدی منجر شود.
پیشرفت تکنولوژی و ورود دستگاههای تابنده مدرن، امکانات بیشتری را در اختیار تولیدکنندگان قرار داده و زمینه را برای رقابت در بازارهای جهانی فراهم ساخته است. آینده صنعت سیم و کابل تا حد زیادی به توسعه و استفاده از این تجهیزات پیشرفته وابسته خواهد بود.
برند بهفر دامغان همواره سعی نموده، با استفاده از به روزترین ماشین آلات و تجهیزات تولید سیم و کابل، محصولی با کیفیت و اصالت را تحویل مشتریان گرامی دهد.